Utrzymywanie regałów magazynowych w dobrym stanie pozwala na sprawne i niezakłócone działanie magazynu. Regularna kontrola będzie szczególnie ważna tam, gdzie przepływ towarów jest bardzo duży, a regały są intensywnie eksploatowane. Częste ustawianie i zdejmowanie palet wymaga wielu operacji wykonywanych z użyciem wózków widłowych, co powoduje powstawanie zagrożenia dla trwałości systemów regałowych. Wszystkie zauważone uszkodzenia powinny być rejestrowane i zgodnie z obowiązującymi procedurami usuwane w wymaganych terminach. Naprawa metalowych regałów magazynowych musi być prowadzona w odpowiedni sposób, tak by podejmowane czynności przywracały pełną nośność konstrukcji i eliminowały ryzyko groźnych w skutkach wypadków. Przyjrzyjmy się, jak wygląda identyfikowanie zagrożeń związanych ze stanem regałów, przekonajmy się, jakie typu uszkodzeń zdarzają się najczęściej oraz sprawdźmy, kto i w jaki sposób może je naprawiać.
Jak sprawdzać stan regałów magazynowych?
Dobry stan regałów magazynowych ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo pracowników zajmujących się obsługą magazynu oraz składowanych w nim towarów. Ryzyko upadku umieszczanych na regałach ładunków o dużej masie wiąże się z zagrożeniem dla osób przebywających w pobliżu, które mogą odnieść poważne obrażenia, a nawet zginąć. W większości przypadków zawalenie się regału lub jego części pociągnie za sobą również zniszczenie magazynowanych ładunków. Straty materialne mogą być duże, ponieważ istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że podczas takiego zdarzenia ucierpią również regały w sąsiednich rzędach. Nie wolno zapominać, że zniszczeniu ulegną również same regały oraz posadzka magazynu, a nierzadko także infrastruktura znajdująca się w magazynie, np. terminale komputerowe czy sprzęt transportowy.
Dla zapobiegania możliwym wypadkom stan techniczny regałów powinien być na bieżąco monitorowany. Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorstwo, które korzysta z regałów magazynowych, jest zobligowane do powołania tzw. PRSES-a (Person Responsible for Storage Equipment Safety), czyli osoby zajmującej się nadzorem nad regałami i dbającej o związane z tym bezpieczeństwo. Pracownik ten powinien być specjalnie przeszkolony w zakresie obsługi systemów regałowych, np. na kursie organizowanym przez PSTM (Polskie Stowarzyszenie Techniki Magazynowej) – organizację branżową zajmującą się kwestiami bezpieczeństwa podczas eksploatacji urządzeń magazynowych. Poza obsługą bieżącą potrzebne są również profesjonalne przeglądy okresowe, wykonywane przez osoby dysponujące odpowiednim poziomem wiedzy fachowej i doświadczeniem, np. Inspektora Regałowego PSTM. Muszą się one odbywać w terminach przewidzianych przez producenta regału albo przynajmniej raz w roku.
W wyniku prowadzonych przeglądów oraz bieżącej kontroli wykwalifikowani specjaliści są w stanie wychwycić wszystkie usterki zagrażające bezpieczeństwu. W zależności od stanu regału może on zostać zaliczony do jednej z kategorii. Regały, które nie noszą śladów poważnych awarii, budzą jednak wątpliwości co do swego stanu są oznaczane jako kategoria zielona. Mogą być dalej eksploatowane i nie są konieczne żadne działania serwisowe. Regał tego rodzaju wymaga jednak wzmożonego nadzoru przy kolejnych badaniach. Regały, na których zaobserwowano usterki, które jednak nie mają wpływu na bezpieczeństwo to kategoria pomarańczowa. W tym przypadku regał może być dalej eksploatowany, jednak zauważone defekty powinny być usunięte najpóźniej w ciągu czterech tygodni. Konieczne będzie również zmniejszenie obciążenia o połowę. Regał uznany za noszący ślady awarii zagrażającej wypadkiem to kategoria czerwona. Niezbędne jest natychmiastowe odciążenie regału przez usunięcie składowanych na nim towarów oraz bezzwłoczne naprawienie wszystkich uszkodzeń.
Kto i w jaki sposób może usuwać zauważone przy przeglądzie uszkodzenia?
Podczas przeglądów regałów ujawniane są różne rodzaje uszkodzeń. Najczęściej są to deformacje spowodowane kolizjami, czyli najechaniem wózka widłowego na regał albo uderzeniem w jego konstrukcję widłami lub przewożoną paletą. Zdarzają się pęknięcia materiału, zwłaszcza belek trawersowych i słupów. Problemem okazują się mocowania stóp regałowych – np. skorodowane kotwy łączące regał z posadzką. Ślady rdzy i uszkodzenia powłoki lakierniczej będące potencjalnym miejscem osłabienia nośności występują również na innych elementach, najczęściej na trawersach lub belkach poprzecznych. Częstymi usterkami wychwytywanymi zarówno podczas kontroli okresowych, jak i bieżących są odchylenia konstrukcji od pionu. Zdarzają się poluzowania mocowań łap łączących belki trawersowe ze słupami.
Istnieją różne metody usuwania usterek, w zależności od rodzaju i zakresu uszkodzenia. W przypadku deformacji przekraczających 3 mm ugięcie mierzone na odcinku 1 metra uznaje się, że element powinien zostać naprawiony lub wymieniony. Sposób naprawy zależy w dużej mierze od zaleceń producenta. Niektórzy dopuszczają prostowanie elementów konstrukcji regałów, o ile odkształcenie zawiera się w określonym przedziale. Inni zalecają natychmiastową wymianę uszkodzonego elementu, a niekiedy, w przypadku słupów nośnych, pozwalają na wstawienie tzw. plomby, czyli mocowania, które połączone z konstrukcją regału przenosi większość obciążeń.
Wszystkie naprawy regałów magazynowych powinny być wykonywane przez doświadczony serwis, który zna zalecenia producenta konkretnego systemu i przeprowadzi prace zgodnie z jego wymaganiami. Najlepszym sposobem będzie wybór ekipy, która posiada certyfikację wytwórcy regałów, która stanowi gwarancję, że naprawa będzie wykonana fachowo, a regał odzyska pełną nośność i będzie można obciążać go bez dodatkowego ryzyka. Warto pamiętać, że występujące w regałach uszkodzenia mają duży wpływ na ich stabilność i nośność. Nieprawidłowa naprawa może nawet pogorszyć sytuację, osłabiając dodatkowo materiał. Przykładem takich zagrażających bezpieczeństwu metod jest prostowanie bardzo dużych odkształceń profilów o skomplikowanej budowie, które nie pozwalają na odzyskanie pełnej wytrzymałości materiału czy spawanie, które przy stosunkowo cienkich blachach, z jakich są wykonywane części regału, może doprowadzić do zmian w strukturze materiału i zwiększenia podatności na uszkodzenia.
Ze względów bezpieczeństwa wszystkie procedury związane z przeglądami, serwisowaniem i naprawą regałów magazynowych powinny być prowadzone wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie certyfikaty. Skutki niewykrycia uszkodzeń, niezgodnej z zaleceniami producenta naprawy czy przymykanie oka na samowolną i niepotwierdzoną obliczeniami wytrzymałościowymi zmianę konfiguracji regału mogą być nie tylko kosztowne, ale także tragiczne. Dbanie o stan regałów magazynowych jest zatem inwestycją pozwalającą na uniknięcie strat związanych z kosztami poważnego wypadku – zniszczeniem towaru, infrastruktury magazynowej oraz wyłączeniem obiektu z użytkowania na dłuższy czas.